Pilot Wijkaanpak Positieve Gezondheid Franeker
Gemeente Waadhoeke, zorgverleners Gezondheidscentrum De Hertog, De Skûle Welzijn, Beweegteam Waadhoeke en GGD Fryslân
Positieve Gezondheid
Gezondheid is lang gedefinieerd als een toestand van niet ziek zijn of leven zonder gebreken. Later is dit bijgesteld naar een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden. Dit is een vrij idealistische en statische toestand. Ook blijkt de beleving van gezondheid voor eenieder anders. Daarom wordt steeds vaker een bredere definitie van gezondheid gehanteerd, Positieve Gezondheid. Met die brede dynamische benadering wordt bijgedragen aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Deze definitie stelt in staat zoveel mogelijk eigen regie te voeren en draagt eraan bij dat mensen leren wat zij zelf kunnen doen om hun gezondheid te bevorderen.
Ambities en drijfveren
Gemeente Waadhoeke, De Skûle Welzijn, zorgverleners van gezondheidscentrum De Hertog, beweegteam Waadhoeke enGGD Fryslân willen met deze nieuwe benadering van gezondheid samen met wijkbewoners experimenteren. Door het vergroten van de zelfredzaamheid en verbeteren van de ervaren Positieve Gezondheid neem de kwaliteit van leven van inwoners in wijken en buurten toe. Hierbij wordt in belangrijke mate uitgegaan van de zelfredzaamheid en eigen regie van inwoners. Want in elke gemeenschap is, veelal onbewust, veel kracht en diversiteit aanwezig die niet wordt benut.
De drijfveren van betrokkenen om juist nu de mogelijkheden van Positieve Gezondheid te verkennen zijn onder meer: de vergrijzing en de noodzaak van het langer zelfstandig kunnen blijven wonen, de toename van eenzaamheid onder met name ouderen, stijgende druk op o.a. eerstelijnszorg en gebiedsteams, bijvoorbeeld bezoek aan huisarts zonder medische reden, het toenemende belang van preventie door stijgende zorgkosten en de toename van welvaartsziekten door een ongezonde leefstijl.
2 Franeker wijken
Hoewel waardevol voor de hele gemeente, wordt eerst in twee overzichtelijke wijken van onderopsamen met inwoners geëxperimenteerd met Positieve Gezondheid. Vanwege het werkgebied van betrokken partijen, de diversiteit van de wijken en een goede wijkvertegenwoordiging is gekozen voor de wijken ‘It Stiselplak’ en de Professorenbuurt. Het is daarbij een voorwaarde dat het initiatief gedragen wordt door de wijkbewoners. De twee wijkverenigingen die reeds zijn benaderd, spelen hierbij een essentiële rol.
Aanpak
De ambitie van betrokken partijen wordt in een informeel gesprek met de wijkvertegenwoordigers besproken. Uit dit eerste gesprek moet blijken waar de behoefte van de wijkbewoners in de optiek van de wijkvereniging ligt en welke mogelijkheden men ziet. Om die behoefte te achterhalen en te kunnen duiden, wordt gebruik gemaakt van beknopte wijkprofielen met (gezondheids)gegevens van beide wijken. Op basis van behoeften en mogelijkheden vindt gemeenschappelijk verdereplanvorming plaats. Dit betreft maatwerk voor beide wijken. Dat heeft alleen kans van slagen als een ‘van onderop’ aanpak wordt gehanteerd waarin de buurt- of wijkvereniging een centrale rol speelt en kan rekenen op het vertrouwen van de bewoners. De primaire gedachte is dat wordt uitgegaan van zelf organiserend vermogen in de wijken en (het optimaliseren van) bestaande initiatieven.
Gezondheidsbeleving volgens Positieve Gezondheid
Er zijn zes levensgebieden die onlosmakelijk met elkaar samenhangen. Dit zijn: 1) het dagelijks functioneren van mensen, 2) de lichaamsfuncties, 3) de sociaalmaatschappelijke deelname, 4) het mentale welbevinden, 5) zingevingsvragen en 6) levenskwaliteit. Een positief evenwicht tussen die zes onderdelen resulteert in het ervaren van een Positieve Gezondheid. Als deze verstoord zijn heeft dat direct gevolgen voor de gezondheidsbeleving.
